گروه اقتصاد کلان پایگاه خبری تحلیلی رادار اقتصاد ، در سال جهش تولید متاسفانه اقتصاد ایران با تکانه های مختلفی مواجه شده که کار رابر بخش تولید به شدت سخت کرده که میتوان شواهد این مساله را در منفی شدن مجدد نرخ رشد اقتصادی کشور و بیکاری گسترده در اقتصاد مشاهد کرد.برای بررسی ابعاد دقیقتر مساله و چرایی شرایط کنونی با الله مراد سیف اقتصاددان و عضو هیات علمی دانشگاه امام حسین(ع) گفت و گو کرده ایم.
مقام معظم رهبری روی مسائل اقتصادی تاکیدات خاصی دارند این تاکیدات هم از آنجا معلوم می شود که حتی درمباحث سیاسی و فرهنگی هم گذری به مسائل اقتصادی چون تولید دارند چرا تولید برای ایشان تا این اندازه حائز اهمیت است که اکثر شعارهای سال بر این مبنا استوار می گردد؟
دلیل اصلی اینکه مقام معظم رهبری سال ها را با موضوعات اقتصادی آن هم با مبنای تولید دنبال می کنند این است که تولید عامل حل بسیاری از مشکلات اقتصادی است، به این معنا که اگر تولید در یک اقتصاد با قدرت دنبال شود در کنترل قیمت ها هم راحت تر عمل می کند، و نظارت هم اصولی و بدون تنش انجام می شود. اقتصادی که تولید در آن قوی است پتانسیل صادراتی بالایی دارد که به تبع آن ارز آوری خوبی هم به دنبال خواهد داشت. اقتصادی که تولید در آن قوی باشد ایجاد شغل می کند و ایجاد شغل به معنی ایجاد درآمد و کاهش نرخ بیکاری است که این موضوع به صورت مستقیم به رفاه افراد مرتبط می شود.
یعنی مقام معظم رهبری به این دلیل بر تولید تاکید دارند که کلید رشد و توسعه اقتصاد کشور در دست تولید است؟
قطعا همین گونه است یعنی هر اتفاقی که قرار است در اقتصاد بیفتد نقطه شروع آن کلید زدن تولید است، اگر ما یک گندم بیشتر تولید کنیم، تولید را افزایش داده ایم، نان را ارزان‌تر، شغل بیشتر و رفاه بیشتر ایجاد کرده ایم، بنابراین تولید است که به اقتصاد سامان می دهد. اگر امسال سال جهش تولید نام گذاری شده است، هم به دلیل ضرورت این بحث در موضوع است که باید محورقرار بگیرد علاوه بر ضرورت، به نظر من یک دلیل دیگری که برای جهش تولید نامیدن سال یک ضرورت احساس شده، وجود ظرفیت جهش تولید در اقتصاد ایران است.
این ظرفیت در اقتصاد ایران به کدام اشکال و چگونه وجود دارد؟
ما به لحاظ منابع در اقتصاد ضعیف نیستیم، منابع متعددی چون نیروی انسانی بازار داخلی ٨٠ میلیونی و بازار ۵٠٠ میلیونی کشورهای همسایه اطراف ما وجود دارد که صادرات به این کشورها هم در فرایند تحریمی قرار نمی گیرد که برای برخی بهانه شود. اگر کالای ایرانی به کیفیت تولید شود قطعا این کشورها خریدار آن خواهند بود بنابراین وقتی که دارای منابع طبیعی، نیروی انسانی و بازار هستیم پس این امکان و ظرفیت برای جهش تولید در کشور وجود دارد. وجود این قضیه و امکان باعث شده است که حضرت آقا جهش تولید را به عنوان شعار سال انتخاب کنند
لازمه رسیدن واقعی به این منظور مهم و تحقق مساله مهم جهش تولید چیست؟
لازمه رسیدن به جهش تولید این است که بتوانیم پتانسیل ها را در داخل و خارج به هم گره بزنیم، یعنی اگر ما می توانستیم واردات را مدیریت کنیم تا منابع ارزی هدر نرود و تولید داخلی از ناحیه واردات آسیب نبیند و هم صادرات را کنترل کنیم که چه کالایی صادر شود، چگونه صادر شود و درآمدهای ارزی چگونه به داخل بازگردد منشا رونق هر چه بیشتر تولید فراهم می شود. از سوی دیگر کاهش نرخ ارز یا افزایش ارزش پول ملی نیز در امر جهش تولید موضوع بسیار مهمی است که به تبع این موارد نیز می توانیم تولید را سامان دهیم. اگر یک مدیریت راهبردی سنجیده بر اقتصاد حاکم بود با اتخاذ سیاست های درست برای بازگرداندن ارز حاصل از صادرات و کاهش نرخ ارز و افزایش پول ملی تلاش می کرد تا با به هم گره زدن این پتانسیل ها به نتیجه دلخواه یعنی جهش تولید دست بیاید،چرا که جهش تولید به صورت مستقیم روی هم کاهش مسائل معیشتی مردم، کاهش مسائل تولید کنندگان سرمایه گذاران و کسانی که پتانسیل های خود را وارد اقتصاد می کنند به شدت تاثیر گذار است. اگر یک حلقه این زنجیر به درستی تعبیه نشود در جهت رسیدن به جهش تولید گام برنمی داریم، لذا شاهد به هم ریختگی های مختلفی در اقتصاد خواهیم بود.
آیا معتقد هستید هنوز تا رسیدن به جهش تولید فاصله زیادی داریم؟
قطعا همین الان هم تولید در کشور وجود دارد و اصلا جهش تولید هم صورت گرفته است. صف های طویلی از کامیون هایی که کالا از کشور خارج می کنند نشان می دهد کالایی تولید شده که از کشور به کشورهای منطقه صادر می شود اعم از میوه و تره بار یا سرامیک، سیمان ، فولاد و.... آنقدر صادرات بالاست که حتی برخی کارخانه های داخلی از این موضوع شاکی شدند که همه چیز صادر می شود اما به خیلی از مواد نیازمندیم، در حالی به خارج صادر می شود که ما مصرف کننده مواد اولیه هستیم، در چنین وضعیتی خوب معلوم است که صادرات انجام می شود اما چون مدیریتی وجود ندارد صادرات هم به ما آسیب می زند در حالی که قرار بود صادرات برای اقتصاد درآمد زایی و توسعه به دنبال داشته باشد. لذا از این جهت هم دچار تورم صادراتی می شویم که به تورم های قبلی اضافه می شود و چون نرخ ارز به درستی مدیریت نشده است، نتیجه صادرات یا همین تولید خود را در گرانی و بر سر سفره مردم نشان می دهد،بنابراین این مشکل ماست وگرنه با افزایش نرخ ارز کنونی حتی فروختن خاک و صادرات آن هم برای برخی به صرف شده است که خاک و کالاهای اولیه ما را هم می خرند. قطعا به این سبب کالاهای صنعتی و بسیاری از کالاهای ما مزیت صادراتی پیدا کرده است، لذا تولید انجام می شود، تقصیر را باید در جای دیگری جست و جو کرد، به هم ریختگی اقتصاد که باعث شده هیچ چیزی در سر جای خود قرار نگیرد و گرنه سایر بخش های اقتصادی کار خود را در همین شرایط انجام می دهد ، منتهی مردم ثمره جهش تولید را متاسفانه حس نمی کنند، بلکه عملکرد دولت باعث افزایش مشکلات مردم شده است، چرا که مدیریت مطلوبی که باید اعمال می شد تا نتیجه جهش تولید به زندگی و معیشت و رفاه مردم برگردد ایجاد نشده است.
نظر شما